Pistonlu kompresör çeşitleri; hacmini azaltarak vakumladığı havayı öteleyerek, kapalı tankına sıkıştıran ve yüksek basınca ulaşacağı bölüme iterek depolayan motorlu makinelerdir. Sürekli hava akışı gerektirmeyen anacak yüksek hava basıncına ihtiyaç duyulan faaliyetlerde kullanılır. Kompakt tasarımları sayesinde küçük alanlara yerleştirilebilir.
Konumlandırılması gereken kapalı ya da açık alanlara taşınabilir yapısıyla da önemli konfor sunar. İşlevsel özellikli dijital kumanda, kontrol panelleri ile esnek ve pratik kullanım imkanı sağlar. Farklı şekil ve ebatlarda üretilen modeller, birbirinden farklı seçenekleriyle kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap verir.
Pistonlu kompresör çeşitleri: pistonlu kompresör alırken dikkat edilmesi gereken detaylar üzerinde belirleyicidir. Modeller ve cihazların özellikleri; işletmenin ihtiyaçlarına, beklentilerine, faaliyet türüne ve ortam koşullarına uygun tasarımın seçilmesine olanak tanır.
Pistonlu Kompresör Nedir?
Pistonlu kompresör, piston ve silindir mekanizmalarını kullanarak havayı sıkıştıran ve basıncını artıran makinelerdir. Bir silindir içerisinde hareket eden pistonların ileri geri hareketiyle basınçlı hava üreten bu cihazlar, pozitif deplasmanlı (yer değiştirmeli) hava kompresörleridir. Krank milinin tahrik ettiği pistonlar tarafından tanka iletilerek sıkıştırılan ve depolanan havayı, yüksek basınçta kullanılabilir hale getirir. Havayı ya da gazları yüksek basınca çıkartan ve hacmini azaltan motorlu ekipmanlar, aralıklı uygulamalar için tazyikli hava üretir.
Pistonlu Kompresör Modelleri Nelerdir?
Pistonlu kompresör modelleri, teknik özelliklerine göre zengin ürün çeşitliliğine sahiptir. Havayı sıkıştırma (hareket) yönü, silindir (kademe) sayısı, soğutma mekanizması, pistonu ve silindiri saran yağ faktörü gibi detaylar, modelleri birbirinden ayırır. Farklı özelliklerde tasarlanan pistonlu hava kompresörleri, kullanım alanına ve ihtiyaca uygun alternatifler sunar.
Kullanım amacına ve faaliyet noktasına elverişli teknolojileri ile öne çıkan pistonlu kompresör modelleri, şu başlıklar altında sınıflandırılır:
1. Hareket Faktörü
Tek (Yönde) Etkili Pistonlu Kompresörler: Aralıklı kullanım gerektiren basınçlı hava uygulamaları için tasarlanan makinelerdir. Havayı tek aşamada sıkıştırır. Pistonun hareket yönü yalnızca yukarı doğrudur. Başlangıç ve bakım maliyetleri, çift etkili modellere göre daha düşüktür. Klima ve soğutma sistemlerinin bakım uygulamalarında sıkça kullanılır.
Çift (Yönde) Etkili Pistonlu Kompresörler: Gaz sıkıştırma yönü sağa/sola ya da yukarı/aşağı yönde olacak şekilde çift taraflıdır. Çalışma süreci daha verimlidir. Basınç artışının daha yavaş ve kontrollü olmasını sağlar. Yüksek basınçlı hava üretiminde, zorlu iş yüküne dayanıklı ve enerji tüketimi düşük bir performans sergiler. Üretim tesisleri, atölyeler, inşaat ve yol yapım çalışmaları için elverişlidir.
2. Silindir Faktörü
Tek Kademeli (Silindirli) Pistonlu Kompresörler: 8 – 10 bar aralığında basınçlı hava çıkışı sağlayan modellerdir. Küçük işletmeler için yaklaşık 90 PSI’ye ulaşan bu modeller uygundur.
Çift Kademeli Pistonlu Kompresörler: Basınçlı havayı iki aşamada pompalayan makinelerdir. Motor gücü 10 – 15 bar seviyesindedir. İlk aşamada 125 PSI’ye ulaşabilen motor gücü, ikinci kademede 250 PSI’yi görür. Küçük ve orta düzeyde basınç gerektiren uygulamalarda kullanılır.
Çok Kademeli Pistonlu Kompresörler: İki ve daha fazla silindirle çalışan çok kademeli kompresörlerdir. Motor devri 250 PSI ve üzerinde güce sahip tasarımlar olmakla birlikte, gelişmiş modellerde 580 PSI’ye erişmek mümkündür. 15 bar ve üzeri yüksek basınçlı hava uygulaması gerektiren faaliyetlerde, daha etkili ve uzun süreli performans gösterir.
3. Soğutma Faktörü
Hava Soğutmalı Pistonlu Kompresörler: Basınçlı havanın hararetini, bir fan ya da radyatör mekanizması kullanarak, ortam havasıyla düşüren makinelerdir. Yaygın kullanım alanına sahip olmakla beraber, soğutma işleminde yeterli havaya ve alana gereksinim duyar.
Su Soğutmalı Pistonlu Kompresörler: Sıvı soğutucu kullanarak basınçlı havanın sıcaklığını düşüren sistemlerdir. Kapalı ortamlarda, yakıcı ya da kirli hava yoğunluğuna sahip çalışma ortamlarında tercih edilir.
4. Yağ Faktörü
Yağ Enjeksiyonlu Pistonlu Kompresörler: Yağın sorun teşkil etmediği uygulamalarda elverişlidir. Isıyı hızlı dağıtan ve oksidasyona karşı dirençli modeller, aşırı sıcak ve nemli ortam koşullarına yüksek uyum sağlar.
Yağsız Pistonlu Kompresörler: Yağsız hava kompresörleri, temiz hava kalitesine ihtiyaç duyulan işlere uygundur. Yağın tortulaşma endişesine yer bırakmayan makineler, soğuk hava koşullarındaki çalışmalar için öncelikli seçenektir.
Pistonlu kompresör çeşitleri, depolama kapasitesi yönünden farklılık gösterir. Tankın içerisine sıkıştırılarak depolanan hava miktarı lt/dk olarak hesaplanır. Hava emiş kuvvetini gösteren ‘bar’ ölçü birimi, bir dakikada kompresörün deposuna çekilen havanın miktarını belirler.
Pistonlu kompresör çeşitleri, tank hacmi kapasitesine göre şöyle sınıflandırılır:
- 100 Litre Kompresör: Küçük ve orta ölçekli iş yerlerinin basınçlı hava ihtiyacını karşılar. Aralıklı çalışma faaliyetlerine elverişlidir. Çalışma basıncı 8 bar / 12 bar / 16 bar aralığında değişkenlik gösterir. Motor gücü 2,2 kW / 3 hP olan pistonlu modellerin, serbest hava emiş gücü 250 Lt/dk’dır.
- 200 Litre Kompresör: Küçük ve orta ölçekli faaliyet alanlarına elverişli teknolojiye sahiptir. Endüstri ve sanayinin aralıklı iş yüküne cevap verecek niteliktedir. Dakikada 420 lt hava emişi sağlar. Gelişmiş motor gücü, kompakt tasarımı, enerji verimliliği yönlerinden sıkça tercih edilir.
- 300 Litre Kompresör: Orta büyüklükteki işletmelerde, yüksek basınçlı hava üretimine uygun özelliklerde tasarlanmıştır. Motor gücü 4 kW / 5,5 hP ve serbest hava emiş kuvveti, 650 lt/dk’dır. çalışma basıncı 8 bar / 12 bar / 16 bar olup 380 watt’lık sanayi elektriğiyle çalışır. Zorlu ortam koşullarına ve ağır iş yüküne elverişlidir. İdeal genişlikteki tank kapasitesi sayesinde iş akışına, çalışma ve verimlilik performanslarına önemli katkı sunar.
- 500 Litre Kompresör: Büyük ölçekli işletmelerin ve endüstriyel sektörlerin zorlu faaliyetlerine uygun niteliktedir. Endüstriyel ortamlarda, yüksek miktarda basınçlı hava gereksinimlerini karşılar. Kapalı ya da açık çalışma sahalarına elverişli donanıma sahiptir. Serbest hava emiş gücü 1200 Lt/dk ve 10 hP motor kuvvetiyle, ağır iş kollarına uygun performans sergiler. Kompakt tasarımları ve verimli enerji tüketimiyle ön plandadır.
Pistonlu Kompresör Nerelerde Kullanılır?
Pistonlu kompresör kullanım alanları oldukça geniştir. Aralıklı çalışma sahalarında süreklilik sağlayan gelişmiş iş makineleri, pek çok faaliyetin yürütülmesini sağlar.
Yüksek basınçlı hava uygulamalarında işletmelerin sıklıkla tercih ettiği, pistonlu kompresör kullanım alanları şöyledir:
- Endüstriyel alanda faaliyet gösteren fabrikalar,
- Üretim tesisleri ve imalat sanayi,
- Gaz, petrol ve rafineri tesisleri,
- Yağ endüstrisi,
- Otomotiv sektörü,
- Dişçilikte,
- Teknik servisler,
- Oto lastikçiler,
- Küçük ölçekli işletmeler ve atölyeler,
- İnşaat ve yol yapım çalışmaları,
- Bireysel uygulamalar ve hobi faaliyetleri.
Yüksek basınçlı hava üretiminde beklentilere uygun performansı sergileyen pistonlu kompresörler, düşük bakım maliyeti, uygun fiyat avantajı ve uzun kullanım ömrü sunar.
Pistonlu Kompresör Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
İleri teknolojisiyle endüstriyel proseslerin verimliliğini artıran pistonlu hava kompresörleri, aynı zamanda operasyonel maliyetlerin düşürülmesinde de büyük öneme sahiptir. Kompresör seçiminde başta performans, verimlilik, hava kalitesi olmak üzere diğer tüm hususları da göz önünde bulundurmak gerekir.
İşletme ve faaliyetler için uygun kompresör alırken dikkat edilmesi gereken önemli faktörler şunlardır:
1. Teknoloji ve Tasarım: İhtiyaca uygun işlevsellik, ergonomi ve konfor sunan kompakt tasarım, pratiklik sağlayan kullanıcı dostu arayüz özelliklerini taşıması,
2. Kalite ve Kullanışlılık: Uzun ömürlü kullanıma elverişli olması istenen kompresörün, sağlam ve dayanıklı malzemelerden üretilmesi,
3. Kompresör ile Çalıştırılacak Ekipmanlar: Uygulamalarda kullanılacak alet ve makinelerin çalışmasına yetecek hava çıkışı (PSI) değerinde olması,
4. Doğru Kapasite: İhtiyaç duyulan basınçlı hava debisinin hesaplanarak iş yoğunluğuna elverişli tasarımın seçilmesi,
5. Çalışma Basıncı: Basınç dalgalanmalarına bağlı faaliyetlerin aksamaması ve enerji kaybının olmaması için ideal basınç seviyesinin belirlenmesi,
6. Ortam Havalandırması: Pistonlu kompresör mekanizmasının ve basınçlı çıkış havasının sıcaklığını düşürecek sistemin (su /hava soğutma) değerlendirilmesi,
7. Basınçlı Hava Kalitesi: Temiz hava kalitesi gerektiren ya da sorun teşkil etmeyen faaliyetler için uygun modele (yağ enjeksiyonlu / yağsız kompresör) karar verilmesi,
8. Tank Hacmi: İhtiyaç duyulan hava miktarına (100 / 200 / 300 / 500 Litre) yetecek kapasitede depolama alanı sunması,
9. Tahrik Sistemi: Kompresörün hem performansını hem de verimliliğini etkileyen akuple (doğrudan) veya kayış-kasnak ile tahrik sistemleri arasından, kullanım amacına ve yerine uygun olanının seçilmesi,
10. Verimlilik: Faaliyet koşullarına ve iş yüküne cevap veren basınçlı hava sistemlerinin, enerji tüketiminde tasarruf sağlaması.
Yüksek basınçlı hava üretiminde beklentilerinize hitap eden pistonlu kompresör seçimini doğru yaparak, ihtiyacınız olan performansı uzun ömürlü verimliliğe dönüştürebilirsiniz.